người bị trời trồng

4. chuẩn bị đất trồng trong chậu Nếu chậu cây lớn, hãy đặt nó ở vị trí bạn muốn trước khi đổ đất vào vì chậu cây sau khi có đất sẽ rất nặng, khó di chuyển. Đặt bộ lọc cà phê hoặc mảnh gốm vỡ ở đáy chậu để ngăn đất không bị trôi ra ngoài mà vẫn có thể thoát nước. Bạn cần làm ướt đất và trộn đều trước khi cho vào chậu. Nhưng đối với việc trồng khoai tây, bạn hãy để củ khoai giống vào 1 chiếc hộp rồi đặt nơi khô ráo thoáng mát và đợi củ nảy mầm. Bạn hãy tưới 1 ít nước mỗi ngày để giữ ẩm cho củ khoai giống. Khi bạn nhìn thấy mầm non của củ khoai tây phát triển được 3cm Cách trồng cây lan ý. Cây lan ý có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện ánh sáng thấp. Do vậy, bạn có thể trồng cây ở trong nhà hoặc ngoài trời tùy ý. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý những điều sau đây để giúp cây phát triển xanh tốt: Đất: Khi trồng, bạn nên lựa chọn Vaytiennhanh Home Credit. Ông Vừ Rả Tênh rơm rớm nước mắt khi nhắc đến người cha quá cố của mình “Bố tôi tên là Vừ Pà Rê. Ông làm Phó Chủ tịch xã Tây Sơn cho đến năm 1988 thì nghỉ hưu. Những buổi rảnh rỗi đi rừng với bố, tôi thấy ông thường thở dài, rồi nghẹn ngào nói với chúng tôi Ngày xưa, cả vùng này bạt ngàn pơ mu, có nhiều cây đã hàng trăm năm tuổi. Rừng của trời trồng đấy. Vào những năm 1990, một đơn vị khai thác lâm nghiệp vào khai thác gỗ, họ dọn sạch trơn chỉ trong vòng 3 năm, bất kể cây to hay nhỏ”. Ông Tênh cũng thở dài Cả dãy Pu Lon này gần như bị cạo trọc. Bố tôi buồn lắm, ông nói, con cháu sau này lớn lên dễ mà không còn nhận biết cây pơ mu của quê ta hưu, bố Vừ Pà Rê cứ lang thang trong rừng, mỗi bữa mang về một ít cây pơ mu nho nhỏ, trồng giắm vào các khu đất gần nhà. Một hôm, ông gọi 6 người con đến và nói “Rừng trời trồng đã bị khai thác hết rồi. Cha con ta phải trồng lại rừng thôi, phải trồng lại rừng cho đời sau”.Vâng lời cha, ông Tênh và các anh em đã cơm đùm cơm nắm vào rừng. “Đi mất cả buổi sáng chúng tôi mới đến được khu rừng còn có ít cây pơ mu sót lại. Ngày tìm, đêm nghỉ, mà mỗi người cũng chỉ đào được chừng vài ba chục cây giống cao chừng nửa mét. Hết chuyến này đến chuyến khác, 7 cha con tôi cứ miệt mài tìm cây…”.Những cây pơ mu đầu tiên đã được cắm xuống khu đồi Huồi Giảng, vốn trước đây là cánh rừng pơ mu ngút ngàn. Nhưng để nhanh chóng phủ xanh một diện tích lớn như vậy thì chỉ cha con cụ Rê không thể kham nổi. Cụ cùng các con đi vận động dân bản thì gần như ai cũng lắc đầu “Cây nhỏ thế này đến bao giờ mới bán được gỗ”.“Cha tôi mang theo khát vọng trồng rừng đi gặp ông Vừ Chồng Pao, lúc bấy giờ là Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn. Ông Pao mừng lắm, khen ngợi cha tôi và quyết định đưa Dự án 327 về xã Tây Sơn, để mọi người cùng chung sức trồng lại rừng”, ông Tênh nhớ Dự án, có tiền nhưng bà con vẫn không ưng cái bụng, họ cho rằng trồng cây lâu ăn quá, không bằng đi rừng. “Phải thông cảm cho bà con, hồi đó đói lắm, lo cái ăn từng bữa chưa đủ, nói chi đến trồng rừng”, ông Vừ Giống Phử, người con thứ 5 của cụ Rê chia Phử xúc động “Cha tôi không một chút nản chí, ông nói, không ai trồng thì ta trồng thôi. Thế là 7 cha con chúng tôi lại lên rừng tìm cây về trồng”.Nhưng cây pơ mu giống cũng hết. Cụ Rê lại vận động các con tìm hái quả pơ mu về ươm giống. Mỗi quả pơ mu chỉ có khoảng từ 5 đến 10 hạt nhỏ li ti, phải phơi phóng cho đủ nắng, rồi ngâm nước ấm với tỷ lệ nhất định nó mới chịu nảy mầm. “Bị hỏng nhiều mẻ lắm, hạt bị thối hết. Cha con tôi phải thử hết cách này đến cách khác. Ngày hạt pơ mu nảy mầm, cả nhà vui lắm. Tôi nhớ như in nét mặt của cha tôi, rạng ngời, ông nói cười suốt cả ngày”, ông Phử nói như lại mất thêm vài ba tháng, cây pơ mu mới lên được chừng một gang tay, lúc này mới đem ra trồng. Cứ thế, hết đợt này đến đợt khác, cây lớn đến đâu, cha con cụ Rê lại mang ra rừng trồng đến đó. Ông Phử nhớ lại, cha tôi bảo, trồng đến bao giờ hết đất trọc ở xã Tây Sơn này mới thôi. Ông Vừ Rả Tênh bên gốc pơ mu cổ thụCho nhiều đời sauTheo chân những người con của cụ Rê và cả một “đoàn khách du lịch nhí”, chúng tôi cùng lên núi. “Hiếm hoi lắm hôm nay mới có ánh mặt trời”, ông Vừ Rả Tênh huơ huơ hai bàn tay như để được sưởi ấm. Những hàng cây pơ mu gần 30 năm tuổi dần dần hiện ra trước mắt chúng tôi, thẳng tắp, xanh ngát. Trên đỉnh đồi, chủ nhân cho đặt nhiều ghế gỗ để mọi người có thể nghỉ ngơi, xa xa mạn phía Tây là một số xích đu, võng để trẻ con nô ngửa mặt đón những tia nắng yếu ớt xuyên qua những tán lá dày đặc, thoả sức hà hít mùi tinh dầu pơ mu thơm nức, thật là sảng khoái. Những cái mệt nhọc của buổi leo núi vừa rồi đã tan biến tự lúc nào, tôi khe khẽ “Có một cây là có rừng và rừng sẽ lên xanh”.Ông Vừ Rả Tênh cười thật hiền từ, nhỏ nhẻ hoài niệm Trước lúc mất, cha tôi đã chia đều các khu rừng cho các con và dặn dò, khu rừng phải để lại cho đời sau, phải làm khu sinh thái để mọi người đến nghỉ dưỡng và nhất là ông cứ nhắc đi nhắc lại là, phải để cho con cháu đời sau biết cây pơ mu của quê hương mình. Vì thế mà anh em chúng tôi đã góp tiền để mở đường lên rừng, sắm sanh ghế bàn, võng, xích đu… để ai cũng được đến nghỉ ngơi.“Mùa này lạnh nên ít người, chứ mùa Hè thì các cháu thanh niên lên đây đông lắm, người từ các huyện khác cũng tìm đến. Gia đình không hề thu tiền, chỉ mong các cháu đến càng đông càng tốt, lúc đó ý thức bảo vệ rừng chắc chắn sẽ được nâng lên”, ông Tênh tâm trên đỉnh đồi Huồi Giảng, phóng mắt ra xa đến tận đỉnh Pu Lon, ông Tênh cho biết, 7 cha con ông đã trồng được tổng cộng 48ha rừng pơ mu. Và, sau khi cha con ông ươm giống thành công, những khu rừng pơ mu đã thành hình hài, một số bà con trong xã cũng đã tích cực trồng rừng. Vì thế mà đến nay, xã Tây Sơn đã trồng lại được gần 70ha rừng pơ mu.“Không chỉ người dân trong xã mà người các xã khác muốn trồng pơ mu, cha tôi đều cho giống và chỉ dạy cách trồng rừng rất tỉ mỉ. Ông Vừ Vả Chống ở xã Huồi Tụ, người rất thành công với rừng pơ mu là “học trò” cưng của cha tôi đấy”, ông Tênh cho gốc cây pơ mu mỡ màng, ông Vừ Rả Tênh cười thật tươi và nói, anh em chúng tôi hứa với nhau rồi, không bán rừng đâu, phải để lại cho nhiều đời sau… REVIEW CUỐN SÁCH ĐƯỢC CHUYỂN THỂ THÀNH PHIM KINH ĐIỂN “The man who planted trees” phục sinh vùng đất chết “Khi tôi nghĩ về một người đàn ông, chẳng có gì ngoài một cơ thể, một tinh thần, đã đủ để biến một vùng sa mạc thành miền đất Canaan, tôi phát hiện ra rằng con người luôn có thể làm nên điều tuyệt diệu. Nhưng khi tôi nghĩ về quyết tâm, niềm đam mê và sự hào phóng không bao giờ cạn, tôi dành sự ngưỡng mộ với người nông dân cao tuổi, ít học này, và cũng là người đã làm việc của Chúa trời.” Phim của Frédéric Back sở hữu sự dè dặt nhưng chu đáo, phản ánh các vấn đề sinh thái mà không đối thoái gay gắt với khán giả. Là một nghệ sĩ của trường phái điện ảnh ấn tượng, với nét bút chì phác thảo từng mảnh nhỏ của cuộc sống, những rung cảm chưa-từng-nghe-nói-đến, khám phá nhận thức và thực tại, Back dựng lại một câu chuyện nổi tiếng thời hậu Thế chiến thứ nhất thông qua lời tường thuật, cú pháp, ngôn ngữ lời nói và văn học, tạo nên một cấu trúc đi theo tuyến tính, rồi lại lật ngược và thay đổi cách chúng ta cảm nhận về câu chuyện. L’homme qui plantait des arbes The man who planted trees 1987 chắc chắn là một trong những kiệt tác được nhớ đến nhiều nhất của Back. Hàng thập kỷ sau khi bộ phim ra đời, nó vẫn là bước ngoặt trong cách kể chuyện phim hoạt hình, và là một trong những bộ phim vĩ đại nhất. Bộ phim vĩ đại chỉ vỏn vẹn 30 phút này dựa truyện ngắn của nhà văn/nhà hoạt động môi trường người Pháp Jean Giono. Bộ phim của Back hay câu chuyện gốc của Giono nói về những chuyện to tát, tinh tế, phức tạp một cách nhẹ bẫng. Đó là một câu chuyện lạc quan về một người đàn ông trẻ lạc lối qua dãy Alps của Pháp, làm bạn với người chăn cừu già đơn độc Elzéard Bouffier, người ngày qua ngày không ngừng nghỉ gieo những hạt cây sồi trên một vùng khô cằn, hoang vu ở Provence. Nói đến Provence là nói đến Van Gogh, người bị mê hoặc bởi những cánh đồng hoa, những ngôi nhà bằng đá, cây oliu, cây bách, những phế tích còn sót lại… Người ta nhớ mãi người đã vẽ lại sự đẹp đẽ, nhưng lại không biết đến người kiến tạo nên sự đẹp đẽ. Có thể nhân vật Bouffier không có thật, nhưng ông chính là hình ảnh đại diện cho những gì mà bàn tay, khối óc có thể làm nên điều kỳ diệu, không cần thứ máy móc hay công cụ hiện đại nào. Ông cũng là một đại diện cho thứ triết lý “trở lại tự nhiên” của con người hiện đại hôm nay, khi đã chán chường và mệt mỏi với bê tông cốt thép. Phim được dựng theo phong cách khá xa lạ với những bộ phim hoạt hình chúng ta hay thấy ngày nay. Phong cách hoạt hình dè dặt, tỉ mỉ được đặt cân bằng với lời kể người kể chuyện Christopher Plummer. Theo quan điểm của Back, hình ảnh càng động, người ta càng ít nghe bạn nói, bởi vì luôn có xung đột giữa mắt và tai. Những nét bút chì chuyển động nhịp nhàng như làn gió đã làm nên một bộ phim hấp dẫn. Nét bút thì đơn sơ, nhưng để làm nên được 30 phút đó, Back đã “vẽ” trong suốt 5 năm ròng. Phần lớn câu chuyện diễn ra trên những triền đồi trọc với một người đàn ông đội mũ vành chỉ như chấm nhỏ, không có sự giúp đỡ của màu sắc, chỉ có những mảng nâu, xám, cực kỳ giản đơn, khắc họa nên một môi trường bị vùi dập và những con người mất hết hy vọng. Hình ảnh chuyển động ngày càng dồn dập, nét bút ngày càng tăm tối, lòng người ngày càng quặn đau và hoang tàn như chính vùng đất đó. Dần dần, trưởng thành theo những mầm cây lớn lên, màu sắc trở nên đa dạng, phong phú, thổi một làn gió mới khiến người ta phải hít hà trong hạnh phúc. Tất cả có được nhờ một người lặng lẽ gieo trồng hạt giống, trên vùng đất không thuộc sở hữu của ông ấy, mà ông cũng chẳng biết nó thuộc về ai. Nhà làm vườn, kiến trúc sư Russell Page nói Trồng cây không chỉ mang lại sự sống cho con người, mà cả giấc mơ về một thế giới tốt đẹp hơn. Cây trong câu chuyện The man who planted trees có mối liên hệ với hy vọng và tuyệt vọng. Sự hủy diệt môi trường và bất ổn xã hội được gắn bó chặt chẽ trong câu chuyện và cả thế giới thực. Wangari Maathai, người từng giành giải Nobel Hòa bình với phong trào Vành đai xanh ở châu Phi, đã viết trong dịp kỷ niệm 20 năm cuốn sách ra đời Giống như The man who planted trees, tôi nhìn thấy cộng đồng nhân văn được phục hồi cùng hàng cây. Đây không phải hiện tượng huyền bí. Nó là thực tế về sự tồn tại của con người. Con người không thể phát triển ở một nơi mà môi trường tự nhiên bị suy thoái. Văn hóa, giá trị nhân văn không thể tồn tại mà không có tự nhiên. Chúng ta thấy Cây trong cuộc sống của những người dân bị tước đoạt quyền tiếp cận tài nguyên thiên nhiên. Buộc phải tồn tại trong một môi trường đen đúa như than, họ sống khó khăn và cay đắng. Người kể chuyện đã nhận xét về sự hủy hoại khi con người không còn hy vọng “Những gia đình, tụ tập bên nhau trong một môi trường quá khắc nghiệt dù đông hay hè, không tìm thấy lối thoát cho những xung đột nhân cách không ngừng… Gió cứ thổi không ngừng, xoắn xít các dây thần kinh. Dịch tự tử, dịch điên rồ, và cả dịch giết nhau…” Nhưng điều đó thay đổi sau nỗ lực của Elzéard Bouffier “Mọi thứ đã thay đổi. Ngay cả không khí. Thay vì những cơn gió khô khốc khắc nghiệt đã từng ở thế tấn công, giờ là làn gió nhẹ nhàng tràn ngập hương hoa. Tiếng nước reo trong vắt men theo những ngọn đồi… Tôi thấy đài phun nước được xây dựng, chảy tự do. Điều tôi cảm động nhất, có ai đó đã trồng cây bồ đề chừng 4 tuổi vươn cao mạnh mẽ, như biểu tượng không thể tranh cãi về sự phục sinh.” Trồng cây là một hành động tích cực của con người. Sự kiên trì khiêm tốn trong người chăn cừu đó đã đem lại sự sống cho “một vùng đất khô cằn và mệt mỏi vì không có nước”. Cảnh quan mới là sự phát triển không chỉ với con người, mà cả thiên nhiên tăng đa dạng sinh học, tăng cường khả năng phục hồi, và môi trường sống mới. Chúng ta thấy trong “lò cây” của sự nhỏ nhen, tham vọng, tranh cãi là nguồn gốc của sự bất hạnh. Ngược lại, Elzéard Bouffier đã tìm thấy “một cách tuyệt vời để hạnh phúc!” Elzéard Bouffier sống rất đơn giản. Trong thế giới tĩnh lặng và cô đơn, ông đã phát triển một kết nối với đất mà không cần phải sở hữu nó. Ông sẵn sàng thay đổi lối sống từ người chăn cừu thành nghề nuôi ong để phù hợp với nhu cầu của đất. Ông không tìm cách áp đặt ý chí của mình lên đất. Ông hiểu rằng phần lớn các cây sẽ tự tìm cách sinh sôi nảy nở ngay cả trong môi trường khắc nghiệt nhất. Sự chấp nhận và không áp đặt đó là phẩm chất quan trọng trong mối quan hệ lành mạnh, không chỉ giữa con người với thiên nhiên, mà cả con người với con người. Elzéard không trồng cây vì phần thưởng thực dụng nào, cũng chẳng phải vì mục đích cao cả gì. Ông trồng cây đơn giản là vì tin rằng “không trồng sẽ chết”, ông tìm thấy sự hài lòng và hạnh phúc trong công việc của mình. Ông chăm sóc bản thân đủ để sống đến gần 90 tuổi mà vẫn có sức gieo trồng hạt giống. Theo người kể chuyện, “ông là một trong những vận động viên của Chúa.” Elzéard vượt qua ranh giới của tính ích kỷ và sự vi tha. Ông tìm thấy niềm vui vô hạn từ công việc sáng tạo của mình. Bởi vì anh ấy làm nó ra khỏi một nơi giữa sự ích kỷ và vị tha, anh ta không cần xác nhận từ người khác và anh ta không ghi ra. Anh ta tìm thấy sự hài lòng của chính hãng và niềm vui vô tận trong công việc của mình. “Khi tôi nghĩ về một người đàn ông, chẳng có gì ngoài một cơ thể, một tinh thần, đã đủ để biến một vùng sa mạc thành miền đất Canaan, tôi phát hiện ra rằng con người luôn có thể làm nên điều tuyệt diệu. Nhưng khi tôi nghĩ về quyết tâm, niềm đam mê và sự hào phóng không bao giờ cạn, tôi dành sự ngưỡng mộ với người nông dân cao tuổi, ít học này, và cũng là người đã làm việc của Chúa trời.” * Canaan Trong Kinh thánh, xứ Canaan là hình bóng về nơi yên nghỉ trên trời, là cơ nghiệp của Tín đồ Chúa. Với người Do Thái, Canaan được xem là miền đất hứa, miền đất của sữa và mật, vì thế, để chiếm được nó, người Do Thái phải đổ không ít xương máu mới có được. Tục ngữ có câu Người đang làm, trời đang nhìn, người bất thiện, sẽ bị trời trừng phạt. Mọi lời nói và hành động của chúng ta, luôn có thế lực vô hình đang âm thầm theo dõi từng li từng tí, nhất cử nhất động một người đều sẽ trở thành cuốn sổ ghi chép lại những việc làm thiện, ác của bản thân. Dưới đây là 2 câu chuyện để cho chúng ta đáng suy ngẫm. Cuộc đời rất công bằng, có cho đi ắt sẽ được đền đáp Chuyện kể rằng ngày xưa có một người con trai tên là Ngô Tử Điềm. Cuộc đời anh sẽ sống trong một gia đình trọn vẹn như bao người nếu như mẹ anh ta không đột ngột qua đời. Sau đó, lại một chuỗi sự xui xẻo đến với anh khi cha anh quyết định đi thêm một bước nữa, mang về cho Ngô Tử Điềm một người mẹ kế. Sống với mẹ kế không phải là điều dễ dàng gì. Ít lâu sau, bà ta lại còn sinh thêm một đứa con trai cho cha cậu. Thế là mọi thứ trong nhà bà ta luôn phân biệt đối xử với cậu và đứa em trai cùng cha khác mẹ kia. Dù là đồ ăn, thức uống hay đồ chơi, cho đến chỗ ngủ người mẹ kế đều dành phần tốt đẹp hơn cho con trai mình. Sự thiên vị của bà mỗi ngày lại càng gieo thêm vào tâm Ngô Tử Điềm những uất ức, đau buồn. Sau này lớn lên, Ngô Tử Điềm kết hôn, người mẹ kế lại tiếp tục ghét bỏ cả người vợ của anh. Nhiều lần Ngô Tử Điềm muốn đi tìm bà ta để nói lý lẽ, nhưng người vợ đều can ngăn lại. Một ngày cha của anh mất đi, ông để lại rất nhiều gia tài ruộng vườn cho ba mẹ con. Thế nhưng với bản tính tham lam đố kỵ, người mẹ kế lại tranh giành những mảnh ruộng màu mỡ, đưa cho vợ chồng Ngô Tử Điềm vài mảnh ruộng nhỏ, đất đai chẳng mấy tốt tươi. Lần này anh thật sự không thể nhịn được nữa, nhất định đi nói cho rõ ràng với bà ta. Vậy mà người vợ lại tiếp tục ngăn cản. Lần này cô vợ từ tốn bảo, cái gì là của mình thì sẽ là của mình, không cần phải tranh chấp. Còn đã không phải của mình, có tranh đấu cũng chẳng được lợi gì. Nghe vợ nói Ngô Tử Điềm cùng ậm ừ nghe theo. Quả thật lời người vợ nói chẳng sai. Người con trai của mẹ kế vì được nuông chiều từ nhỏ, sống trong nhung lục đủ đầy, lớn lên càng trở nên kiêu ngạo, ỷ lại vào tài sản mà ăn chơi đua đòi. Không những thế, anh ta còn có thói rượu chè cờ bạc. Kết cục, chẳng bao lâu, số ruộng vườn nhà cửa đều phải đem bán lấy tiền trả nợ cho anh ta. Hai mẹ con lại trở về trắng tay. Ngô Tử Điềm không phải người không biết điều, nhưng kỳ thật trong hoàn cảnh như vậy ai cũng sẽ thấy hả dạ vô cùng. Nhưng người vợ của Ngô Tử Điềm lại một lần nữa lên tiếng. Cô nói sống ở đời cần có tấm lòng bao dung, thấy khó khăn nên giúp đỡ, đằng này lại từng là người chung một nhà. Người ta xấu ác là chuyện của họ, nhưng đừng để sự xấu xa của họ làm ảnh hưởng đến tấm lòng lương thiện của ta. Nghe vợ nói cũng có lý. Thế là hai vợ chồng Ngô Tử Điềm đi đón mẹ con người mẹ kế về, chẳng những cho chỗ ăn chỗ ngủ, còn khuyên người em trai kia buông bỏ bài bạc, chỉ cho anh ta một công việc làm. Người mẹ kế và cậu em trai xúc động không thôi, quyết tâm tu tâm dưỡng tính. Từ đó bọn họ sống hòa thuận hạnh phúc cùng nhau. Ít lâu sau người vợ của Ngô Tử Điềm hạ sinh được 3 người con, sau này lớn lên, cả 3 người con đều đỗ tiến sĩ, công thành danh toại, lại hiếu thuận với cha mẹ. Ai nấy đều hết mực ngưỡng mộ phúc báo của nhà Ngô Tử Điềm. Người ta nói con sinh ra sẽ hưởng phúc báo từ cha mẹ rất nhiều. Vì thế một người cha người mẹ hiểu chuyện và sống có đạo đức, chắc chắn con cái sinh ra cũng sẽ hòa thuận, lại thông minh học hành, sau này báo đáp cho cả mẹ cha lẫn quê nhà. Trung thực là phẩm cách quý giá Lão Vương và Lão Mã là chủ của hai quán rượu cách nhau không xa, một người rất biết ăn nói và thông minh, còn một người thì trung thực và cứng cỏi. Lão Vương giao tiếp rộng và công việc làm ăn vô cùng phát đạt, còn Lão Mã thì trầm tính nhưng khách hàng quay lại cũng không phải ít. Có một đoạn thời gian, chi phí mọi thứ đều tăng lên khiến cả hai phải đau đầu trong việc kinh doanh. Có lượng khách và sự nổi tiếng rồi, lão Vương liền sinh ra tư tưởng không đứng đắn, nấu thực phẩm cũ có sẵn và kém chất lượng cho khách, tuy nhiên lợi nhuận lại tăng gấp bội. Còn Lão Mã bên kia vẫn trung thực như trước kia, đảm bảo nguyên liệu, chất lượng, kinh doanh rất vất vả, tốn sức. Một lần nọ, có một khách hàng đến quán rượu của lão Vương và chọn được con cá lớn nhất đang còn sống. Tuy nhiên Lão Vương đã lén đổi một con cá nhỏ hơn một chút đã chết và cho vào nồi. Nào ngờ khách hàng này lại là người “sành” ăn cá, anh ta nói rằng con cá mà anh ta chọn, mắt không phải như vậy. Hơn nữa, còn bắt cân tại chỗ, nhất quyết không bỏ qua cho quán rượu và làm lớn chuyện. Cuối cùng, quán rượu đã bị cưỡng chế điều tra và chấn chỉnh, danh tiếng cũng theo đó mà tụt dốc nghiêm trọng, từ đó không còn náo nhiệt như trước nữa. Sau khi sự việc này xảy ra, sự làm ăn trung thực của quán rượu lão Mã càng nhiều người biết đến hơn, mỗi ngày khách đông đến nỗi không còn một ghế trống. Có thể thấy rằng mỗi người đều phải chịu trách nhiệm với những việc mình làm, và làm những việc đúng với lương tâm mới mang đến những điều tốt đẹp nhất. Quang Minh Sưu tầm

người bị trời trồng